Volgens mij zijn de termen ‘heks’ of ‘sjamaan’ slechts etiketjes.
Er is veel overlap tussen de praktijken van mensen die zich bezighouden met hekserij of sjamanisme, en diverse onderzoekers hebben geen consensus over het gebruik van de terminologie:
Mensen die in de negentiende eeuw onderzoek deden in Afrika, signaleerden ‘witch-doctor’, andere onderzoekers in Amerika categoriseerden vergelijkbare verschijnselen als ‘medicine-man’, terwijl onderzoekers in Siberie spraken over ‘shaman’.
De genoemde termen zijn ook hype-gevoelig:
In bepaalde periodes is het ‘cool’ om je heks, medicijnman of sjamaan te noemen.
In Nederland zijn die hypes komen overwaaien vanuit verschillende cultuurgebieden:
Witch/wicca vanuit Engeland, Medicine-man vanuit Amerika, Sjamaan vanuit Oost-Europa.
Maar hoe zit het met de oorspronkelijke hekserij/sjamanisme van de Lage Landen?
Mijn indruk is, dat heel veel hiervan ondergronds is gegaan tijdens de invoering van het Christendom, en dat een groot deel van de heidense tradities van de Lage Landen verloren zijn gegaan.
Vandaar het verschijnsel, dat varianten van hekserij of sjamanisme geimporteerd moest worden van elders.
Er zijn van die groepen in de Lage Landen, die zich presenteren als:
‘Hereditary Witches’ of ‘Traditional Shamanic’ etc., maar wat hebben die te maken met de tradities van de Lage Landen?
Volgens mij is er in de Lage Landen geen ongebroken traditie van hekserij of sjamanisme; wat je nu tegenkomt is Neo-Paganisme onder de naam van ‘hekserij’ of ‘sjamanisme’, import uit het Angelsaksisch cultuurgebied of Oost-Europa.
Dreamquest 
In traditionele gemeenschappen, die vrij hecht en klein zijn, valt een nep-sjamaan of nep-heks vrij snel door de mand als die niet kan presteren op het gebied van genezen, onderhandelen met de geesten, raadgeven etc.
Het probleem met moderne gemeenschappen is, dat die zo groot en anoniem zijn, dat het vrij lang kan duren voordat een bedrieger door de mand valt.
Iedereen kan wel beweren dat hij/zij heks of sjamaan is, maar er is weinig toetsing van beweringen.
Hetzelfde probleem kom je ook tegen mbt mediums, goeroes, etc.
Iedereen kan wel channelings claimen van Ascended Masters, niemand kan dat controleren.
Tot nog toe ben ik nog maar weinig heksen of sjamanen tegengekomen waarvan ik het gevoel had dat ze werkelijk iets konden presteren.
LikeLike
Je moet onderscheid maken tussen de leken en de specialisten op het gebied van hekserij en sjamanisme.
Er zijn zoveel mensen die bezig zijn met kruiden, stenen, spreuken, rituelen
Iemand ‘die bezig is met hekserij’, is niet meteen een titulair-heks in de context van traditionele hekserij in traditionele gemeenschappen.
Om maar een voorbeeld te noemen: de witch-doctors van diverse stammen in Afrika vervulden specifieke functies in hun gemeenschap, lang niet iedereen mocht zich die title toe-eigenen, ook al was iedereen tot op zekere hoogte bezig met dingen waarin de witch-doctor autoriteit in had.
In de Europese tradities zijn er overleveringen over de dorpsheks, dat was dan die oude vrouw die goed was met kruiden en zegeningen/vervloekingen.
En lang niet elke oma die iets wist over kruiden etc. zou het in haar hoofd halen om zich heks te noemen in zo’n gemeenschap.
In de meeste tradities kan je terugvinden, dat een sjamaan of heks een inwijding/opleiding van vele jaren had, voordat hij/zij zich sjamaan of heks kon noemen.
Een groot probleem van Neo-Paganisme is, dat iedereen zichzelf graag heks of sjamaan wilt noemen, terwijl dat traditioneel een titel is die verworven moet worden.
LikeLike
mbt de functie van een heks in de gemeenschap, verwijs ik NIET naar de wicca-sprookjes van Gardner.
In de Angelsaksische traditie vind je reeds de term witch-doctor, aka cunning-man, iemand die volgens de gemeenschap een reputatie had als wondergenezer.
Zo’n persoon had dus functie in de gemeenschap, en werd als dusdanig erkend. Een ineffectieve wondergenezer zou vroeg of laat boze boeren aan de deur hebben.
Wat me stoort in moderne vormen van hekserij, dat zoveel tieners (in navolging van Charmed etc) zich heks noemen, terwijl ze nauwelijks weten wat ze doen.
Zo voelt het meer aan als mode-verschijnsel ipv iets authentieks!
LikeLike
Mijn eerste ontmoeting met sjamanisme in nederland was tijdens het eerste Eigentijds Festival, toen Roelien de Lange het medicijnwiel-ritueel deed met stenen.
Later kwam ik andere versies tegen van Native-american workshops: zweethutten, medicijnschild maken etc., maar ik kreeg steeds meer het gevoel dat ik wel heel erg vaak wannabee nep-indianen tegenkwam.
Via een leerling van Daan van Kampenhout kwam ik Neo-sjamanisme tegen, in de lijn van Michael Harner’s ‘core shamanism’, dat sprak me meer aan, omdat er actief onderzoek werd gedaan naar de effectieve bestanddelen van sjamanistische technieken.
Tegenwoordig probeer ik diezelfde onderzoekstechniek toe te passen op sporen van sjamanisme in de chinese esoterie.
LikeLike